三字经

三字经rénzhīchūxìngběnshànxìngxiāngjìnxíxiāngyuǎ人之初,性本善。性相近,习相远。gǒubújiàoxìngnǎiqiānjiàozhīdàoguìyǐzhuān苟不教,性乃迁。教之道,贵以专xīmèngmǔzélínchǔ昔孟母，择邻处。zǐbùxuéduànjīshù子不学，断机杼。dòuyānshānyǒuyìfāngjiàowǔzǐmíngjùyáng窦燕山，有义方。教五子，名俱扬yǎngbújiàofùzhīguò养不教，父之过。jiàobùyánshīzhīduò教不严，师之惰。zǐbùxuéfēisuǒyíyòubùxuélǎohéwéi子不学，非所宜。幼不学，老何为。yùbùzhuóbùchéngqì玉不琢，不成器。rénbùxuébùzhīyì人不学，不知义。wèirénzǐfāngshàoshí为人子，方少时。qīnshīyǒuxílǐyí亲师友，习礼仪。xiāngjiǔlíngnéngwēnxí香九龄，能温席。xiàoyúqīnsuǒdāngzhí孝于亲，所当执。róngsìsuìnéngrànglítìyúzhǎngyíxiānzhī融四岁，能让梨。弟于长，宜先知。shǒuxiàotìcìjiànwén首孝弟，次见闻。zhīmǒushùshímǒuwén知某数，识某文。yīérshíshíérbǎibǎiérqiānqiānérwàn一而十，十而百。百而千，千而万。sāncáizhětiāndìrén三才者，天地人。sānguāngzhěrìyuèxīng三光者，日月星。sāngāngzhějūnchényì三纲者，君臣义。fùzǐqīnfūfùshùn父子亲,夫妇顺。yuēchūnxiàyuēqiūdōng曰春夏，曰秋冬。cǐsìshíyùnbùqióng此四时，运不穷。yuēnánběiyuēxīdōng曰南北，曰西东。cǐsìfāngyìnghūzhōng此四方，应乎中。yuēshuǐhuǒmùjīntǔ曰水火，木金土。cǐwǔxíngběnhūshù此五行，本乎数。yuērényìlǐzhìxìn曰仁义，礼智信。cǐwǔchángbùróngwěn此五常，不容紊dàoliángshūmàishǔjì稻粱菽，麦黍稷。cǐliùgǔrénsuǒshí此六谷，人所食。mǎniúyángjīquǎnshǐ马牛羊，鸡犬豕。cǐliùchùrénsuǒsì此六畜，人所饲。yuēxǐnùyuēāijù曰喜怒，曰哀惧。àiwùyùqīqíngjù爱恶欲，七情具。páotǔgémùshíjīn匏土革，木石金。sīyǔzhúnǎibāyīn丝与竹，乃八音。gāozēngzǔfùérshēn高曾祖，父而身。shēnérzǐzǐérsūn身而子，子而孙。zìzǐsūnzhìxuánzēngnǎijiǔzúrénzhīlún自子孙，至玄曾乃九族，人之伦。fùzǐēnfūfùcóngxiōngzéyǒudìzégōng父子恩，夫妇从。兄则友，弟则恭zhǎngyòuxùyǒuyǔpéng长幼序，友与朋。jūnzéjìngchénzézhōng君则敬，臣则忠。cǐshíyìrénsuǒtóngfánxùnméngxūjiǎngjiū此十义，人所同。凡训蒙，须讲究。xiángxùngǔmíngjùdòuwéixuézhěbìyǒuchū详训诂，明句读。为学者，必有初。xiǎoxuézhōngzhìsìshū小学终，至四书。lúnyǔzhěèrshípiān论语者，二十篇。qúndìzǐjìshànyánmèngzǐzhěqīpiānzhǐ群弟子，记善言。孟子者，七篇止。jiǎngdàodéshuōrényì讲道德，说仁义。zuòzhōngyōngzǐsībǐ作中庸，子思笔。zhōngbùpiānyōngbúyìdàxiǎodàizhùlǐjì中不偏，庸不易。大小戴，注礼记。shùshèngyánlǐyuèbèiyuēguófēngyuēyǎsòng述圣言，礼乐备。曰国风，曰雅颂。hàosìshīdāngfěngyǒng号四诗，当讽咏。shījìwángchūnqiūzuò诗既亡，春秋作。yùbāobiǎnbiéshànè寓褒贬，别善恶。sānzhuànzhěyǒugōngyáng三传者，有公羊。yǒuzuǒshìyǒugǔliáng有左氏，有谷梁。jīngjìmíngfāngdúzǐ经既明，方读子。cuōqíyàojìqíshì撮其要，记其事。wǔzǐzhěyǒuxúnyáng五子者有荀扬。wénzhōngzǐjílǎozhuāng文中子，及老庄。jīngzǐtōngdúzhūshǐ经子通，读诸史。kǎoshìxìzhīzhōngshǐ考世系，知终始。zìxīnóngzhìhuángdì自羲农，至黄帝。hàosānhuángjūshàngshì号三皇，居上世。tángyǒuyúhàoèrdì唐有虞，号二帝。xiāngyīxùnchēngshèngshì相揖逊，称盛世。xiàyǒuyǔshāngyǒutāng夏有禹，商有汤。zhōuwénwǔchēngsānwáng周文武，称三王。xiàchuánzǐjiātiānxià夏传子，家天下。sìbǎizǎiqiānxiàshè四百载，迁夏社。tāngfáxiàguóhàoshāng汤伐夏，国号商。liùbǎizǎizhìzhòuwáng六百载，至纣亡。zhōuwǔwángshǐzhūzhòu周武王，始诛纣。bābǎizǎizuìchángjiǔ八百载，最长久。zhōuzhédōngwánggāngzhuì周辙东，王纲坠。Chěnggāngēshàngyóushuì逞干戈，尚游说。shǐchūnqiūzhōngzhànguó始春秋，终战国。wǔbàqiángqīxióngchū五霸强，七雄出。yíngqínshìshǐjiānbìng嬴秦氏，始兼并。chuánèrshìchǔhànzhēnggāozǔxīnghànyèjiàn传二世，楚汉争。高祖兴，汉业建。zhìxiàopingwángmǎngcuàn至孝平，王莽篡。guāngwǔxīngwéidōnghàn光武兴，为东汉。sìbǎiniánzhōngyúxiàn四百年，终于献。wèishǔwúzhēnghàndǐng魏蜀吴，争汉鼎。hàosānguóqìliǎngjìn号三国，迄两晋。songqíjìliángchénchéng宋齐继，梁陈承。éináncháodūjīnlíng为南朝，都金陵。běiyuánwèifēndōngxi北元魏，分东西。yǔwénzhōuyǔgāoqí宇文周，与高齐。dàizhìsuíyìtǔyǔ迨至隋，一土宇。búzàichuanshītǒngxù不再传，失统绪。tánggāozǔqǐyìshī唐高祖，起义师。chúsuíluànchuàngguójī除隋乱，创国基。èrshíchuánsānbǎizǎi二十传，三百载。liángmièzhīguónǎigǎiliángtángjìnjíhànzhōu梁灭之，国乃改。梁唐晋，及汉周。chēngwǔdàijiēyǒuyóu称五代，皆有由。yánsòngxīngshòuzhōushàn炎宋兴，受周禅。shíbāchuánnánběihùn十八传，南北混。liáoyǔjīndìhàofēn辽与金，帝号纷。dàimièliáosòngyóucún迨灭辽，宋犹存。zhìyuánxīngjīnxùxiē至元兴，金绪歇。yǒusòngshìyìtongmiè有宋世，一同灭。bìngzhōngguójiānróngdí并中国，兼戎狄。míngtàizǔjiǔqīnshī明太祖，久亲师。chuánjiànwénfāngsìsì传建文，方四祀。qiānběijīngyǒnglèsì迁北京，永乐嗣。dàichóngzhēnméishānshì迨崇祯，煤山逝。qīngtàizǔyīngjǐngmìngjìngsìfāngkèdàdìng清太祖，膺景命。靖四方，克大定。zhìxuāntǒngnǎidàtóng至宣统，乃大同。shíèrshìqīngzuòzhōng十二世，清祚终。dúshǐzhěkǎoshílù读史者，考实录。tōnggǔjīnruòqīnmù通古今，若亲目。kǒuérsongxīnérwéi口而诵，心而维。cháoyúsīxīyúsī朝于斯，夕于斯。赵中令，读鲁论。彼既仕，学且勤。pīpúbiānxiāozhújiǎnbǐwúshūqiězhīmiǎn披蒲编，削竹简。彼无书，且知勉。tóuxuánliángzhuīcìgǔ头悬梁，锥刺股。bǐbújiàozìqínkǔ彼不教，自勤苦。rúnángyíngrúyìngxuě如囊萤，如映雪。jiāsuīpínxuébúchuò家虽贫，学不辍。rúfùxīnrúguàjiǎo如负薪，如挂角。shēnsuīláoyóukǔzhuó身虽劳，犹苦卓。sūlǎoquánèrshíqīshǐfāfèndúshūjí苏老泉，二十七。始发奋，读书籍。bǐjìlǎoyóuhuǐchí彼既老，犹悔迟。ěrxiǎoshēngyízǎosī尔小生，宜早思。ruòliánghàobāshíèrduìdàtíngkuíduōshì若梁灏，八十二。对大廷，魁多士。bǐjìchéngzhòngchēngyìěrxiǎoshēngyílìzhì彼既成，众称异。尔小生，宜立志。yíngbāsuìnéngyǒngshī莹八岁，能咏诗。mìqīsuìnéngfùqí泌七岁，能赋棋。bǐyǐngwùrénchēngqí彼颖悟，人称奇。ěryòuxuédāngxiàozhī尔幼学，当效之。càiwénjīnéngbiànqínxièdàoyùnnéngyǒngyín蔡文姬，能辨琴。谢道韫，能咏吟。bǐnǚzǐqiěcōngmǐn彼女子，且聪敏。ěrnánzǐdāngzìjǐng尔男子，当自警。tángliúyànfāngqīsuìjǔshéntóngzuòzhèngzì唐刘晏，方七岁。举神童，作正字。bǐsuīyòushēnyǐshìěryòuxuémiǎnérzhì彼虽幼，身已仕。尔幼学，勉而致。yǒuwéizhěyìruòshì有为者，亦若是。quǎnshǒuyèjīsīchén犬守夜，鸡司晨。gǒubùxuéhéwéiréncántǔsīfēngniàngmì苟不学，曷为人。蚕吐丝，蜂酿蜜。rénbùxuébùrúwù人不学，不如物。yòuérxuézhuàngérxíng幼而学，壮而行。shàngzhìjūnxiàzémín上致君，下泽民。yángmíngshēngxiǎnfùmǔ扬名声，显父母guāngyúqiányùyúhòu光于前，裕于后。rényízǐjīnmǎnyíng人遗子，金满赢。wǒjiàozǐwéiyìjīng我教子，惟一经。qínyǒugōngxìwúyì勤有功，戏无益jièzhīzāiyímiǎnlì戒之哉，宜勉力。