--1第一章论语学而篇zǐyuēxuéérshíxízhībùyìyuèhūyǒupéngzìyuǎnfāngláibú子曰:学而时习之,不亦悦乎。有朋自远方来,不yìlèhūrénbùzhīérbúyùnbúyìjūnzǐhū亦乐乎。人不知而不愠,不亦君子乎。yǒuzǐyuēqíwéirényěxiàotìérhàofànshàngzhěxiǎnyǐbùhàofàn有子曰:其为人也孝悌,而好犯上者,鲜矣;不好犯shàngérhàozuòluànzhěwèizhīyǒuyějūnzǐwùběnběnlìérdàoshēng上,而好作乱者,未之有也。君子务本,本立而道生;xiàotìyězhěqíwéirénzhīběnyú孝悌也者,其为仁之本欤。zǐyuēqiǎoyánlìngsèxiǎnyǐrén子曰:巧言令色,鲜矣仁。zēngzǐyuēwúrìsānxǐngwúshēnwèirénmóuérbúzhōnghūyǔpéngyǒu曾子曰:吾日三省吾身:为人谋而不忠乎?与朋友jiāoérbúxìnhūchuánbùxíhū交而不信乎?传不习乎?zǐyuēdǎoqiānshèngzhīguójìngshìérxìnjiéyòngéràirénshǐmínyǐ子曰:道千乘之国,敬事而信,节用而爱人,使民以shí时。zǐyuēdìzǐrùzéxiàochūzétìjǐnérxìnfànàizhòngérqīn子曰:弟子入则孝,出则悌,谨而信,泛爱众,而亲rénxíngyǒuyúlìzéyǐxuéwén仁;行有余力,则以学文。zǐxiàyuēxiánxiányìsèshìfùmǔnéngjiéqílìshìjūnnéngzhìqí子夏曰:贤贤易色,事父母能竭其力,事君能致其shēnyǔpéngyǒujiāoyánéryǒuxìnsuīyuēwèixuéwúbìwèizhīxuéyǐ身,与朋友交,言而有信。虽曰未学,吾必谓之学矣。zǐyuējūnzǐbúzhòngzébùwēixuézébúgùzhǔzhōngxìnwúyǒubù子曰:君子不重则不威,学则不固;主忠信,无友不rújǐzhěguòzéwùdàngǎi如己者,过则勿惮改。zēngzǐyuēshènzhōngzhuīyuǎnmíndéguīhòuyǐ曾子曰:慎终追远,民德归厚矣。zǐqínwènyúzǐgòngyuēfūzǐzhìyúshìbāngyěbìwénqízhèngqiú子禽问于子贡曰:夫子至于是邦也,必闻其政;求zhīyúyìyǔzhīyúzǐgòngyuēfūzǐwēnliánggōngjiǎnràngyǐdézhī之欤,抑与之欤?子贡曰:夫子温、良、恭、俭、让以得之;fūzǐzhīqiúzhīyěqízhūyìhūrénzhīqiúzhīyú夫子之求之也,其诸异乎人之求之欤。zǐyuēfùzàiguānqízhìfùmòguānqíxíngsānniánwúgǎiyúfùzhī子曰:父在观其志,父没观其行;三年无改于父之--2dàokěwèixiàoyǐ道,可谓孝矣。yǒuzǐyuēlǐzhīyònghéwéiguìxiānwángzhīdàosīwéiměixiǎodàyóu有子曰:礼之用,和为贵。先王之道,斯为美。小大由zhīyǒusuǒbùxíngzhīhéérhébùyǐlǐjiézhīyìbùkěxíngyě之,有所不行。知和而和,不以礼节之,亦不可行也。yǒuzǐyuēxìnjìnyúyìyánkěfùyěgōngjìnyúlǐyuǎnchǐrǔyě有子曰:信近于义,言可复也;恭近于礼,远耻辱也;yīnbùshīqíqīnyìkězōngyě因不失其亲,亦可宗也。zǐyuējūnzǐshíwúqiúbǎojūwúqiúānmǐnyúshìérshènyúyán子曰:君子食无求饱,居无求安,敏于事而慎于言,jiùyǒudàoérzhèngyānkěwèihàoxuéyěyǐ就有道而正焉,可谓好学也已。zǐgòngyuēpínérwúchǎnfùérwújiāohérúzǐyuēkěyěwèi子贡曰:贫而无谄,富而无骄,何如?子曰:可也,未ruòpínérlèfùérhàolǐzhěyězǐgòngyuēshīyúnrúqiērúcuō若贫而乐,富而好礼者也。子贡曰:诗云:如切如磋,rúzhuórúmóqísīzhīwèiyúzǐyuēcìyěshǐkěyǔyánshīyǐyǐ如琢如磨,其斯之谓欤?子曰:赐也,始可与言诗已矣;gàozhūwǎngérzhīláizhě告诸往而知来者。zǐyuēbùhuànrénzhībùjǐzhīhuànbùzhīrényě子曰:不患人之不己知,患不知人也。--3第二章论语为政篇zǐyuēwéizhèngyǐdépìrúběichénjūqísuǒérzhòngxīnggǒngzhī子曰:为政以德,譬如北辰,居其所,而众星拱之。zǐyuēshīsānbǎiyìyányǐbìzhīyuēsīwúxié子曰:诗三百,一言以蔽之,曰:思无邪。zǐyuēdǎozhīyǐzhèngqízhīyǐxíngmínmiǎnérwúchǐdǎozhīyǐ子曰:道之以政,齐之以刑,民免而无耻;道之以déqízhīyǐlǐyǒuchǐqiěgé德,齐之以礼,有耻且格。zǐyuēwúshíyòuwǔérzhìyúxuésānshíérlìsìshíérbú子曰:吾,十有五,而志于学,三十而立,四十而不huòwǔshíérzhītiānmìngliùshíérěrshùnqīshíércóngxīnsuǒyùbù惑,五十而知天命,六十而耳顺,七十而从心所欲,不yújǔ踰矩。mèngyìzǐwènxiàozǐyuēwúwéifánchíyùzǐgàozhīyuēmèngsūn孟懿子问孝,子曰:无违。樊迟御,子告之曰:孟孙wènxiàoyúwǒwǒduìyuēwúwéifánchíyuēhéwèiyězǐyuēshēngshìzhī问孝于我,我对曰无违。樊迟曰:何谓也?子曰:生,事之yǐlǐsǐzàngzhīyǐlǐjìzhīyǐlǐ以礼;死,葬之以礼,祭之以礼。mèngwǔbówènxiàozǐyuēfùmǔwéiqíjízhīyōu孟武伯问孝,子曰:父母唯其疾之忧。zǐyóuwènxiàozǐyuējīnzhīxiàozhěshìwèinéngyǎngzhìyúquǎnmǎ子游问孝,子曰:今之孝者,是谓能养。至于犬马,jiēnéngyǒuyǎngbújìnghéyǐbiéhū皆能有养;不敬,何以别乎。zǐxiàwènxiàozǐyuēsènányǒushìdìzǐfúqíláoyǒujiǔshí子夏问孝,子曰:色难。有事,弟子服其劳,有酒食,xiānshēngzhuàncéngshìyǐwéixiàohū先生馔,曾是以为孝乎?zǐyuēwúyǔhuíyánzhōngrìbùwéirúyútuìérxǐngqísīyì子曰:吾与回言终日,不违,如愚。退而省其私,亦zúyǐfāhuíyěbùyú足以发,回也不愚!zǐyuēshìqísuǒyǐguānqísuǒyóucháqísuǒānrényānsōuzāi子曰:视其所以,观其所由,察其所安;人焉廋哉!rényānsōuzāi人焉廋哉!zǐyuēwēngùérzhīxīnkěyǐwéishīyǐ子曰:温故而知新,可以为师矣。zǐyuējūnzǐbúqì子曰:君子不器。--4zǐgòngwènjūnzǐzǐyuēxiānxíngqíyánérhòucóngzhī子贡问君子,子曰:先行其言,而后从之。zǐyuējūnzǐzhōuérbùbǐxiǎorénbǐérbùzhōu子曰:君子周而不比,小人比而不周。zǐyuēxuéérbùsīzéwǎngsīérbùxuézédài子曰:学而不思则罔,思而不学则殆。zǐyuēgōnghūyìduānsīhàiyěyǐ子曰:攻乎异端,斯害也已。zǐyuēyóuhuìrǔzhīzhīhūzhīzhīwéizhīzhībùzhīwéibùzhī子曰:由,诲汝知之乎。知之为知之,不知为不知,shìzhīyě是知也。zǐzhāngxuégānlùzǐyuēduōwénquēyíshènyánqíyúzéguǎyóu子张学干禄,子曰:多闻阙疑,慎言其余,则寡尤;duōjiànquèdàishènxíngqíyúzéguǎhuǐyánguǎyóuxíngguǎhuǐlùzài多见阙殆,慎行其余,则寡悔。言寡尤,行寡悔,禄在qízhōngyǐ其中矣。āigōngwènyuēhéwéizémínfúkǒngzǐduìyuējǔzhícuòzhūwǎng哀公问曰:何为则民服?孔子对曰:举直错诸枉,zémínfújǔwǎngcuòzhūzhízémínbùfú则民服;举枉错诸直,则民不服。jìkāngzǐwènshǐmínjìngzhōngyǐquànrúzhīhézǐyuēlínzhīyǐ季康子问:使民敬忠以劝,如之何?子曰:临之以zhuāngzéjìngxiàocízézhōngjǔshànérjiáobùnéngzéquàn庄则敬,孝慈则忠,举善而教不能,则劝。huòwèikǒngzǐyuēzǐxībùwèizhèngzǐyuēshūyúnxiàohūwéixià或谓孔子曰:子奚不为政?子曰:书云:孝乎惟孝,yǒuyúxiōngdìshīyúyǒuzhèngshìyìwéizhèngxīqíwéiwéizhèng友于兄弟。施于有政,是亦为政,奚其为为政?zǐyuērénérwúxìnbùzhīqíkěyědàchēwúníxiǎochēwúyuè子曰:人而无信,不知其可也。大车无輗,小车无軏,qíhéyǐxíngzhīzāi其何以行之哉。zǐzhāngwènshíshìkězhīyězǐyuēyīnyīnyúxiàlǐsuǒsǔnyì子张问:十世可知也?子曰:殷因于夏礼,所损益,kězhīyězhōuyīnyúyīnlǐsuǒsǔnyìkězhīyěqíhuòjìzhōuzhě可知也;周因于殷礼,所损益,可知也。其或继周者,suībǎishìkězhīyě虽百世可知也。zǐyuēfēiqíguǐérjìzhīchǎnyějiànyìbùwéiwúyǒngyě子曰:非其鬼而祭之,谄也;见义不为,无勇也。--1第三章论语八佾篇kǒngzǐwèijìshìbāyìwǔyútíngshìkěrěnyěshúbùkěrěnyě孔子谓,季氏八佾舞于庭,是可忍也,孰不可忍也。sānjiāzhěyǐyōngchèzǐyuēxiàngwéipìgōngtiānzǐmùmùxīqǔ三家者以雍彻。子曰:相维辟公,天子穆穆。奚取yúsānjiāzhītáng于三家之堂。zǐyuērénérbùrénrúlǐhérénérbùrénrúyuèhé子曰:人而不仁,如礼何?人而不仁,如乐何?línfàngwènlǐzhīběnzǐyuēdàzāiwènlǐyǔqíshēyěnìngjiǎn林放问礼之本,子曰:大哉问。礼,与其奢也,宁俭;sāngyǔqíyìyěnìngqī丧,与其易也,宁戚。zǐyuēyídízhīyǒujūnbùrúzhūxiàzhīwūyě子曰:夷狄之有君,不如诸夏之亡也。jìshìlǚyútàishānzǐwèirǎnyǒuyuērǔfúnéngjiùyúduìyuē季氏旅于泰山,子谓冉有曰:汝弗能救欤?对曰:bùnéngzǐyuēwūhūcéngwèitàishānbùrúlínfànghū不能。子曰:呜呼!曾谓泰山不如林放乎。zǐyuējūnzǐwúsuǒzhēngbìyěshèhūyīràngérshēngxiàéryǐn子曰:君子无所争,必也射乎。揖让而升,下而饮,qízhēngyějūnzǐ其争也君子。zǐxiàwènyuēqiǎoxiàoqiànxīměimùpànxīsùyǐwéixuànxīhéwèi子夏问曰:巧笑倩兮,美目盼兮,素以为绚兮,何谓yěz