(1).Lễdạmngõ(2).Lễănhỏi(3).Lễcưới-thànhhôn4.Phongtụcvànghilễcướingàynay(1)Lễchạmngõ(còngọilàlễxemmặt,lễdạmngõ)làmộtnghilễtrongphongtụchônnhâncủangườiViệt.Lễnàynhằmchínhthứchóaquanhệhônnhâncủahaigiađình.Lễchạmngõngàynaylàbuổigặpgỡgiữahaigiađình.Nhàtraixinđếnnhàgáiđặtvấnđềchínhthứcchođôinamnữđượctìmhiểunhaumộtcáchkỹcànghơntrướckhiđiđếnquyếtđịnhhônnhân.Buổilễnày,khôngcầnvaitròhẹntrướccủangườimối(kểcảnhữngtrườnghợpyêunhaunhờmaimối),khôngcầnlễvậtrườmrà.Vềbảnchất,lễnàychỉlàmộtứngxửvănhóa,thôngquađóhaigiađìnhbiếtcụthểvềnhauhơn(vềgiacảnh,giaphong),từđódẫntớiquyếtđịnhtiếptụchaykhôngquanhệhônnhâncủahaigiađình.Lễvậtcủalễchạmngõtheotruyềnthốngrấtđơngiản:chỉcótrầucau.Xétvềmặtchứcnăng:nếubỏqualễnàymàđithẳngvàolễănhỏithìmọiviệcsẽbịcảmthấyđườngđột,ngangtắt,khôngcókhởiđầu.Vìthế,tuykhôngphảilàmộtlễtrọngnhưnglạilàmộtlễkhôngthểthiếutrongtiếntrìnhhônlễ.Hơnnữa,lễnàykhôngtốnkém(lễvậtchỉcótrầucau)màlạibiểuthịđượcbảnsắcvănhóadântộc(vănhoátrầucau)thìviệcbỏqualễnàylàđiềukhônghợplý.Đốivớilễnày,thườngngườiViệtNamvẫntiếnhànhtheokhuônmẫucổtruyền.Thườngthìkhoảngthờigiantổchứclễdạmngõsẽdiễnratrướcngàytổchứclễănhỏikhoảngnửatháng.Lễdạmngõthườngdiễnravàobuổitối.+Thànhphầnthamgia:1.Nhàtrai:Bố,mẹ,chúrể,ngườimối(nếucó).CóthểcóÔngbànội,ngoạihoặcchúbáccậudìbênnội,ngoại.2.Nhàgái:Cảgiađìnhnhàgái(Cha,mẹ,côgái;ôngbànội,ngoạihoặcđạidiệnnội,ngoại).+Lễvậtcủanhàtrai:Trầu,cau,chè,thuốc,bánhkẹo,hoaquả(nếucóđiềukiện),mỗithứđềuphảitínhchẵn.Lễnàyđơngiản,khôngphảithủtụcrườmrà.Dọndẹpnhàcửasạch,đẹp.Ănmặcđẹp,trangtrọng.Khiđoànkháchnhàtraiđến,đónchàoniềmnở.Tiếpkháchbằngtrà(nếucótràthơmlàtốtnhất).Khinhàgáiđồngýnhậnlễvật,mangđặtlênbànthờthìcuộclễcoinhưkếtthúc.Sauđóhaibêncóthểngồilạinóichuyệnđôichút.Nhàgái:LễănhỏicònđượcgọilàlễđínhhônlàmộtnghithứctrongphongtụchônnhântruyềnthốngcủangườiViệt.Đâylàsựthôngbáochínhthứcvềviệchứagảgiữahaihọ.Đâylàgiaiđoạnquantrọngtrongquanhệhônnhân:côgáitrởthànhvợsắpcướicủachàngtrai,vàchàngtraisaukhimanglễvậtđếnnhàgáilàđãchínhthứcxinđượcnhậnlàmrểcủanhàgáivàtậpgọibốmẹxưngcon.Tronglễănhỏi,nhàtraimanglễvậttớinhàgái.Nhàgáinhậnlễănhỏitứclàchínhdanhcôngnhậnsựgảcongáichonhàtrai,vàkểtừngàyănhỏi,đôitraigáicóthểcoilàđôivợchồngchưacưới,chỉcònchờngàycướiđểcôngbốvớihaihọ.(2).LễănhỏiNhàtrai:Chúrể,bốmẹ,ôngbà,giađình,bạnbèvàmộtsốthanhniênchưavợbưngmâmquả(hoặcbêtráp).Thườngthìngườibêtráplànữnhưngdomâmquảbâygiờkhánặngnêncóthểthaythếbằngnam.Sốngườibêtráplàsốlẻ,3,5,7,9hoặc11.Nhàgái:Côdâu,bốmẹ,ôngbà,giađìnhvàmộtsốnữchưachồngđểđónlễănhỏi,sốnữđónlễvậttươngứngvớisốnambưngmâm.ThànhphầnthamgiaMộtmâmlợnsữaquay,trầu,cau,bánhcốm,mứtsen,rượu,chè,thuốclá,bánhphuthê,bánhđậuxanh,tiềndẫncưới...Cácloạibánh,mứtdùngtronglễănhỏiđềuđượcđựngtrongnhữnghộpgiấymàuđỏhoặcbọctronggiấyđỏ,vìmàuđỏtượngtrưngchoniềmvui,hạnhphúcvàmaymắn.Cũngcógiađìnhthayvìdùngcácloạibánhtrênthìdùngxôigấc.TheophongtụcmiềnBắctruyềnthốngthìlễhỏithườngphảicólợnsữaquay,còntheophongtụcmiềnNamlạicóthêmmộtbộnhẫn,dâychuyềnvàbôngtaiđínhhôn.Tuynhiên,sốlượnglễvậtnhấtthiếtphảilàsốchẵn(bộisốcủa2,tượngtrưngđôilứa)nhưnglễvậtđólạiđượcxếptrongsốlẻcủatráp(tượngtrưngchosựpháttriển).LễvậtMộtđoànrướclễvậtbênhọnhàtraiĐạidiệnnhàgáichuẩnbịđóntiếpnhàtraitronglễănhỏi,cáccôgáinhậntráplễvậtmặcáodàimàuđỏMộtsốlễvậtnhàgáilạiquảchonhàtraitrongmộtđámcướitổchứctạiHảiPhòngNhàgáithườngnhờcáccôgáitronghọhoặcbạnbèchiagiúp.Khinhàtraidẫnlễănhỏitớinhàgái,nhàgáithườnglàmcơmthếtđãi.Saulễănhỏiđôibênkểlàgiaokếtgắnbóvớinhaurồi.Tuyvậyngàyxưacáccặpvịhônphuvàhônthêcũngkhôngđượcphépgặpnhau,trừtrườnghợpđặcbiệtlắmđôibênchamẹmớichophép.Phongtụcngàynayđổikhác,saulễănhỏiđôitraigáithườnggặpnhauluôn.Từlễănhỏiđếnlễcưới,xưakiacókhihàngbốnnămnăm,nhưngngàynaythờigianđóthườngđượcrútngắn,cókhichỉvàibangày.Chínhngàyxưa,cáccụvẫnkhuyêncácchàngtraiđãhỏivợthìcướingayđểtránhsựbấttrắccủathờigian.Cadaocócâu:Cướivợthìcướiliềntay,Chớđểlâungàylắmkẻdèmpha.Lễănhỏixongđôibêntraigáichờlễcướilàxongnhưngtheotụcxưa,cónhiềunhàgáiđãnhậnănlễhỏicủanhàtraicũngkhôngchocửhànhlễnghênhhônsớm,cókhivìcôgáicònquánhỏtuổi,cókhivìchamẹthươngconvìkhôngmuốnconsớmphảivềnhàchồng.ChialễMộtsốlễvậtnhàgáilạiquảchonhàtraitrongmộtđámcướitổchứctạiHảiPhòngẢnhphòngcướiLễnạptài:Làngàynhàtraiđemsínhlễsangnhàgáiđểđóndâu(nhưởdướisẽnêu).Ýnghĩacủalễnạptàilànhàtraigópphầnvớinhàgáichiphícỗbàn,chonhàgáivàcôdâubiếtmọithứđãchuẩnbịsẵn.Vớiđồnữtrangchocôdâulàmvốn(bốmẹchồngsẽtraolúclàmlễởnhàgáitrướcđôngđủquanviênđượcmời-nộingoạinhàgái),côcóthểyêntâmxâydựngtổấmmới,chứkhôngđếnnỗisẽgặpcảnhthiếuthốn.Lễcưới-Thànhhôn(diễnravàongàyrướcdâu)Đoànrướcdâucủanhàtraiđithànhmộtđoàn,cócụgiàcầmhươngđitrước,cùngvớingườimanglễvật(cácquảhộp:trầucau,rượu,bánhphuthêvànếugiađìnhnhàtraicóđiềukiệnthìlễvậtsẽthêmcácmónkhác-vínhưnemchả,bánhkem,...).Nhàgáichomờicụgiàthắphươngváitrướcbànthờrồicùngrađónđoànnhàtraivào.Côdâucùngvớichúrểlạytrướcbànthờ,trìnhvớitổtiên.Sauđóhaingườicùngbưngtrầuramờihọhàng.Chamẹ(nhàgái)côdâutặngquàchocongáimình.Cógiađìnhcũnglúcnàybàycỗbànchocảhọnhàgáichungvui.Kháchnhàtrai(nhưlàcácvịkháchthôngthườngkhôngcósựxuấthiệncủacáclễnghicósựthamgiacủahaibên)cũngđượcmờivàocỗvớimụcđíchgiớithiệuđôibênrằngđâylànơicongáihọlàmdâu(ởHuếgọiđâylàngàyVuQuytư