搜索
1/30道德经原文第一章dàokědào，fēichángdào。míngkěmíng，fēichángmíng道可道，非常道名可名，非常名。wúmíngtiāndìzhīshǐ，yǒumíngwànwùzhīmǔ。gù。无名天地之始有名万物之母。故chángwúyùyǐguānqímiào；chángyǒuyùyǐguānqíjiǎo常无欲以观其妙；常有欲以观其徼（jiào）。cǐliǎngzhětóngchūéryìmíng，tóngwèizhī（jiào）。此两者同出而异名，同谓之xuán，xuánzhīyòuxuán，zhòngmiàozhīmén。玄，玄之又玄，众妙之门。第二章tiānxiàjiēzhīměizhīwéiměi，sīèyǐ。jiēzhīshàn天下皆知美之为美，斯恶已皆知善zhīwéishàn，sībùshànyǐ。gùyǒuwúxiāngshēng，nán之为善，斯不善已故有无相生，难yìxiāngchéng，chángduǎnxiāngxíng，gāoxiàxiāngqīng易相成，长短相形，高下相倾，yīnshēngxiānghè，qiánhòuxiāngsuí。shìyǐshèngrén，音声相和，前后相随。是以圣人chùwúwéizhīshì，xíngbùyánzhījiào；wànwùzuòyān处无为之事行不言之教；万物作焉érbùcí，shēngérbùyǒu，wéiérbùshì，gōngchéngér而不辞生而不有为而不恃，功成而fújū。fūwéifújū，shìyǐbùqù。弗居夫唯弗居是以不去。第三章bùshàngxián，shǐmínbùzhēng；bùguìnándezhīhuò，不尚贤，使民不争；不贵难得之货，shǐmínbùwéidào；bújiànkěyù，shǐmínxīnbùluàn。使民不为盗；不见可欲使民心不乱。2/30shìyǐshèngrénzhīzhì，xūqíxīn，shíqífù，ruò是以圣人之治虚其心实其腹，弱qízhì，qiángqígǔ。chángshǐmínwúzhīwúyù。shǐ其志，强其骨。常使民无知无欲。使fūzhìzhěbùgǎnwéiyě。wéiwúwéi，zéwúbùzhì。夫智者不敢为也。为无为，则无不治。第四章dàochōngéryòngzhīhuòbùyíng，yuānxīsìwànwùzhī道冲而用之或不盈，渊兮似万物之zōng；cuòqíruì，jiěqífēn，héqíguāng，tóngqíchén宗；挫其锐，解其纷，和其光，同其尘，zhàn（chén，tōngjiǎzì“chén”）xīsìhuòcún。wúbù，湛（chén，通假字“沉”）兮似或存。吾不zhīshuízhīzǐ，xiàngdìzhīxiān。知谁之子，象帝之先。第五章tiāndìbùrén，yǐwànwùwéichúgǒu；shèngrénbùrén天地不仁，以万物为刍狗；圣人不仁，yǐbǎixìngwéichúgǒu。tiāndìzhījiān，qíyóutuó，以百姓为刍狗。天地之间，其犹橐yuè(tuóyuè)hū﹖xūérbùqū，dòngéryùchū。duōyán龠(tuóyuè)乎﹖虚而不屈，动而愈出。多言shùqióng，bùrúshǒuzhōng。数穷，不如守中。第六章gǔshénbùsǐ，shìwèixuánpìn(pìn)。xuánpìnzhīmén谷神不死，是谓玄牝(pìn)。玄牝之门，shìwèitiāndìgēn。miánmiánruòcún，yòngzhībùqín，是谓天地根。绵绵若存，用之不勤第七章tiānchángdìjiǔ。tiāndìsuǒyǐnéngchángqiějiǔzhě3/30天长地久。天地所以能长且久者，yǐqíbùzìshēng，gùnéngchángshēng。shìyǐshèngrén，以其不自生，故能长生。是以圣人hòuqíshēnérshēnxiān；wàiqíshēnérshēncún。fēi后其身而身先；外其身而身存。非yǐqíwúsīxié，gùnéngchéngqísī。以其无私邪，故能成其私。第八章shàngshànruòshuǐ。shuǐshànlìwànwùérbùzhēng，chǔ上善若水。水善利万物而不争，处zhòngrénzhīsuǒè，gùjǐyúdào。jūshàndì，xīn众人之所恶，故几于道。居善地，心shànyuān，yǔshànrén，yánshànxìn，zhèngshànzhì，shì善渊，与善仁，言善信，正善治，事shànnéng，dòngshànshí。fūwéibùzhēng，gùwúyóu。善能，动善时。夫唯不争，故无尤。第九章chíéryíngzhī，bùrúqíyǐ；chuāiérruìzhī，bùkězhǎng持而盈之，不如其已；揣而锐之，不可长bǎo。jīnyùmǎntáng，mòzhīnéngshǒu；fùguìérjiāo保。金玉满堂，莫之能守；富贵而骄，zìwèiqíjiù。gōngsuìshēntuì，tiānzhīdàoyě。，自遗其咎。功遂身退，天之道也。第十章zǎiyíngpòbàoyī，néngwúlíhū？tuánqìzhìróu，néng载营魄抱一，能无离乎？抟气致柔，能yīngérhū？díchúxuánlǎn（jiàn），néngwúcīhū？àimín婴儿乎？涤除玄览（jiàn），能无疵乎？爱民zhìguó，néngwúzhīhū？tiānménkāihé，néngwéicíhū治国，能无知乎？天门开阖，能为雌乎4/30？míngbáisìdá，néngwúwéihū？shēngzhīxùzhī。？明白四达，能无为乎？生之畜之。shēngérbùyǒu，wéiérbùshì，chángérbùzǎi，shìwèi生而不有，为而不恃，长而不宰，是谓xuándé。玄德。第十一章sānshífúgòngyīgū(gǔ)，dāngqíwú，yǒuchēzhīyòng三十辐共一毂(gǔ)，当其无，有车之用。shānzhí(shānzhí)yǐwéiqì，dāngqíwú，yǒuqìzhī。埏埴(shānzhí)以为器，当其无，有器之yòng。záohùyǒu（yǒu）yǐwéishì，dāngqíwú，yǒushì用。凿户牖（yǒu）以为室，当其无，有室zhīyòng。gùyǒuzhīyǐwéilì，wúzhīyǐwéiyòng。之用。故有之以为利，无之以为用。第十二章wǔsèlìngrénmùmáng，wǔyīnlìngréněrlóng，wǔwèi五色令人目盲，五音令人耳聋，五味lìngrénkǒushuǎng，chíchěngtián(tián)lièlìngrén令人口爽，驰骋畋(tián)猎令人xīnfākuáng，nándezhīhuòlìngrénxíngfáng。shìyǐ心发狂，难得之货令人行妨。是以shèngrénwéifùbùwéimù，gùqùbǐqǔcǐ。圣人为腹不为目，故去彼取此。第十三章chǒngrǔruòjīng，guìdàhuànruòshēn。héwèichǒngrǔ宠辱若惊，贵大患若身。何谓宠辱ruòjīng？chǒngwéixià，dezhīruòjīng，shīzhīruòjīng若惊？宠为下，得之若惊，失之若惊，shìwèichǒngrǔruòjīng。héwèiguìdàhuànruòshēn，是谓宠辱若惊。何谓贵大患若身5/30？wúsuǒyǐyǒudàhuànzhě，wéiwúyǒushēn，jíwúwú？吾所以有大患者，为吾有身，及吾无shēn，wúyǒuhéhuàn？gùguìyǐshēnwéitiānxià，ruòkě身，吾有何患？故贵以身为天下，若可jìtiānxià；àiyǐshēnwéitiānxià，ruòkětuōtiānxià寄天下；爱以身为天下，若可托天下第十四章shìzhībújiànmíngyuēyí，tīngzhībùwénmíngyuēxī视之不见名曰夷，听之不闻名曰希，bózhībùdémíngyuēwēi。cǐsānzhě，bùkězhìjié，，搏之不得名曰微。此三者，不可致诘，gùhùnérwéiyī。qíshàngbùjiǎo（jiǎo），qíxiàbùmèi故混而为一。其上不皦（jiǎo），其下不昧。mǐnmǐnbùkěmíng，fùguīyúwúwù。shìwèiwúzhuàng。绳绳不可名，复归于无物。是谓无状zhīzhuàng，wúwùzhīxiàng，shìwèihūhuǎng。yíngzhī之状，无物之象，是谓惚恍。迎之bújiànqíshǒu，suízhībújiànqíhòu。zhígǔzhīdào不见其首，随之不见其后。执古之道，yǐyùjīnzhīyǒu。néngzhīgǔshǐ，shìwèidàojì。，以御今之有。能知古始，是谓道纪。第十五章gǔzhīshànwéishìzhě，wēimiàoxuántōng，shēnbùkě古之善为士者，微妙玄通，深不可shí。fūwéibùkěshí，gùqiángwéizhīróng：yùxīruò识。夫唯不可识，故强为之容：豫兮若dōngshèchuān，yóuxīruòwèisìlín，yǎnxīqíruòróng冬涉川，犹兮若畏四邻，俨兮其若容，huànxīruòbīngzhījiàngshì，dūnxīqíruòpiáo，kuàng，涣兮若冰之将释，敦兮其若朴，旷xīqíruògǔ，húnxīqíruòzhuó。dànxīqíruòhǎi；bó兮其若谷，浑兮其若浊。澹兮其若海；泊6/30xīruòwúzhǐ。shúnéngzhuóyǐjìngzhīxúqīng？shúnéng兮若无止。孰能浊以静之徐清？孰能ānyǐjiǔdòngzhīxúshēng？bǎocǐdàozhěbùyùyíng，安以久动之徐生？保此道者不欲盈，fūwéibùyíng，gùnéngbìbùxīnchéng。夫唯不盈，故能蔽不新成。第十六章zhìxūjí，shǒujìngdǔ（dǔ）。wànwùbìngzuò，wúyǐguān致虚极，守静笃（dǔ）。万物并作，吾以观fù。fūwùyúnyún，gèfùguīqígēn。guīgēnyuējìng复。夫物芸芸，各复归其根。归根曰静，shìwèifùmìng。fùmìngyuēcháng，zhīchángyuēmíng，是谓复命。复命曰常，知常曰明。bùzhīcháng，wàngzuòxiōng。zhīchángróng，róngnǎi。不知常，妄作凶。知常容，容乃gōng，gōngnǎiwáng，wángnǎitiān，tiānnǎidào，dàonǎi公，公乃王，王乃天，天乃道，道乃jiǔ，méishēnbùdài。久，没身不殆。第十七章tàishàng，xiàzhīyǒuzhī，qícìqīnéryùzhī，qícìwèi太上，下知有之，其次亲而誉之，其次畏zhī，qícìwǔzhī。xìnbùzúyān，yǒubùxìnyān。yōu之，其次侮之。信不足焉，有不信焉。悠xīqíguìyán，gōngchéngshìsuì，bǎixìngjiēwèiwǒzì兮其贵言，功成事遂，百姓皆谓我自rán。然。第十八章dàdàofèi，yǒurényì；huìzhìchū，yǒudàwěi；liùqīn7/30大道废，有仁义；慧智出，有大伪；六亲bùhé，yǒuxiàocí；guójiāhūnluàn，yǒuzhōngchén不和，有孝慈；国家昏乱，有忠臣第十九章juéshèngqìzhì，mínlìbǎibèi；juérénqìyì，mínfù绝圣弃智，民利百倍；绝仁弃义，民复xiàocí；juéqiǎoqìlì，dàozéiwúyǒu。cǐsānzhěyǐ孝慈；绝巧弃利，盗贼无有。此三者以