FONÉTICAYFONOLOGÍAESPAÑOLASConsolidación1LasdisciplinasqueseencargandelaspectosonorodelalenguayelhablasonlaFonologíaylaFonética.LaFonéticaylaFonologíasonconsideradascomocienciasquepertenecenalcampodelaLingüísticaentantoposeenciertascaracterísticasquehacenposiblesuestudioindependiente.LAFONÉTICACOMOCIENCIALaFonéticaestudialosfenómenossonorosdelhabla,analizalasunidadesmateriales,perceptiblesatravésdelossentidosdeacuerdoconsuspropiedadesarticulatoriasyacústicas.SuunidaddeestudioeselFono.LAFONOLOGÍACOMOCIENCIALaFonologíaestudialosfenómenossonorosdelalengua,analizasufunciónenlamismacomoelementosdiferenciales–sonidosquetenemosenlamente-quesegúnungrupodereglaspuedencombinarseydarlugaraunidadessuperiores.SuunidaddeestudioeselFonema.DIFERENCIASYSEMEJANZASENTRELAFONÉTICAYLAFONOLOGÍASemejanzas:SeencuentranrelacionadasenelNivelFonológico.Susunidadesdeestudionosonconsideradassignoslingüísticos(carecendecontenido,solotienensignificante)Estudianelementossonoros.DIFERENCIAS:FonologíaEstudialoselementossonorosdelalengua.Unidaddeestudio:fonema.Analizalossonidosenlalenguaparaprecisarsufunción,analizasusrasgosesencialesylasreglassegúnlascualessecombinanparaformarunidadessuperiores.FonéticaEstudialoselementossonorosdelhabla.Unidaddeestudio:fono.Analizaloselementosfónicosdelhabladesdeelpuntodevistadesuproducción,desuconstituciónacústicaysupercepción.EJERCICIO1¿PorquélaFonéticaylaFonologíasonconsideradascienciaslingüísticas?EJERCICIO2Digasiestádeacuerdoconelsiguienteplanteamientoyporqué.LaFonéticaylaFonologíasoncienciasqueseencuentranestrechamenterelacionadasperoaúnasísediferencian.EJERCICIO3¿FonéticaoFonología?Siellingüistasepreocupaporlasvariacionesdelsonido“s”endependenciadelaedadyelsexodeloshablantes.Siellingüistarealizaunestudiocomparativoentreelchinoyelespañoldelossonidos“p”,“b”.Siellingüistasepreocupadelasvariacionesdelsonido“o”teniendoencuentalosórganosfonadoresdeloshablantes.Unidadfónicamínimadelhabla.Sonunidadesmateriales,concretas,semanifiestancomofenómenosfísicos(ondasonora)yfisiológicos(seproducenporlavibracióndedeterminadosórganosdelhombre).Sonilimitadosennúmero(segúnelcontextofónico)Fono:Unidadesfundamentalesdelnivelsonorodelalengua.Poseencarácterabstracto(imágenesmentalesdelossonidos).Existenennúmerolimitado.Fonema:Sonunidadesmínimas,nopuedensersegmentadasenunidadesmenores.Estructuranelsignificantedelossignoslingüísticos:poseenfunciónconstructivo-distintiva.Esdecirtienelacapacidaddeconstruirydistinguir,unosdeotros,lossignificantesdesignosdeunalengua.FONOYFONEMAHaysonidosalosque,aúnofreciendoentresídiferenciasarticulatorias,losconsideramoscomopertenecientesaunmismotipo.Esdecir,loshablantestenemosmodelosmentales-fonemas-desonidosquereconocemoscomotalesaunqueelsonidoconcretoquepercibamostengarasgosdiferentes.Digamos,porsuarticulaciónsonsonidosdiferentes,peroambossecorrespondenconelmismomodelomentalquetenemosloshablantesdelespañol;portanto,setratadeunmismofonema:esosdossonidossonmanifestacionesdeunmismofonema.Ahorabien,enalgunoscasoslarealizaciónfísicadelosfonemaspresentavariacionesquenorepresentancambiosenelsignificadodelapalabra,osea,quenoafectansufunciónconstructiva-distintiva.AestasrealizacionesdiferentesdeunmismofonemaselesconocecomoAlófonos.ALÓFONOS:EnFonética,sellamaalófonoacadaunodelosfonosqueenunidiomadadosereconocecomoundeterminadofonema,sinquelasvariacionesentreellostenganvalordiferencial.EJERCICIO4Argumente:Losfonemassonunidadesmínimasdelalenguaconvalorfuncional.EJERCICIO5Expliquemedianteunejemplolarelaciónqueexisteentrefonema,fonoyalófono.APARATOFONOARTICULADOR:CÓMOSEPRODUCEUNSONIDO.Cuandoelhombrequierecomunicarseelcerebroenvíaunimpulsonerviosoalasterminacionesdeldiafragmayhacequeelairecontenidoenlospulmonessalgaalexterior(espiración)Elairecomienzasurecorridoporbronquios,tráqueayllegaalacavidadlaríngeadondeseponeencontactoconlascuerdasvocales,lasquepuedenvibrarono.Elairecontinúaporlacavidadfaríngeayllegaalacavidadbucalenlaqueseproducenlasprincipalesmodificacionesendependenciadelosórganosarticuladosyculminalaproduccióndelsonido.EJERCICIO6Digalascavidadesqueintervienenenlaproduccióndelsonidoarticulado.a)Digalosórganosdecadacavidadqueintervienenenelproceso.EJERCICIO7¿Quéimportanciatienelacavidadbucalenlaarticulacióndelsonidoarticulado?EJERCICIO8¿Quéimportanciatienenlascuerdasvocalesenlaproduccióndelsonidoarticulado?¿Lossonidosseránsordososonoros?Ejercicio9Ejercicio10Describalaproduccióndelossiguientessegmentosfónicos:/a//m//l//i//r//y/TAREA.Ordenelassiguientesideasdeacuerdoconelrecorridoquehaceelaireparaproducirelsonidoarticulado.a)__Elairecontenidoenlospulmonesesexpulsadoatravésdelosbronquiosylatráquea.b)__Elairepasaatravésdelafaringe.c)__Enlacavidadbucalseproducenmodificacionessegúnlasposicionesqueadoptanlosórganos.d)__Elairesaleporlacavidadnasaloporlacavidadbucal.e)__Elcerebroenvíaimpulsosaldiafragma.f)__Elairepasaporlalaringedondeseponeencontactoconlascuerdasvocales.