第五章 论语公冶长篇

第五章论语公冶长篇zǐwèigōngyěchángkěqìyěsuīzàiléixièzhīzhōngfēiqízuìyěyǐ子谓公冶长可妻也，虽在缧绁之中，非其罪也。以qízǐqìzhī其子妻之。zǐwèinánróngbāngyǒudàobúfèibāngwúdàomiǎnyúxínglùyǐqíxiōng子谓南容，邦有道不废，邦无道免于刑戮。以其兄zhīzǐqìzhī之子妻之。zǐwèizǐjiànjūnzǐzāiruòrénlǔwújūnzǐzhěsīyānqǔsī子谓子贱，君子哉若人。鲁无君子者，斯焉取斯。zǐgòngwènyuēcìyěhérúzǐyuērǔqìyěyuēhéqìyěyuē子贡问曰：赐也何如？子曰：汝器也。曰：何器也？曰：húliǎnyě瑚琏也。huòyuēyōngyěrénérbúnìngzǐyuēyānyòngnìngyùrényǐkǒugěi或曰：雍也，仁而不佞。子曰：焉用佞。御人以口给，lǚzēngyúrénbùzhīqírényānyòngnìng屡憎于人。不知其仁。焉用佞。zǐshǐqīdiāokāishìduìyuēwúsīzhīwèinéngxìnzǐyuè子使漆雕开仕，对曰：吾斯之未能信。子悦。zǐyuēdàobùxíngchéngfúfúyúhǎicóngwǒzhěqíyóuyúzǐlù子曰：道不行，乘桴，浮于海，从我者其由欤？子路wénzhīxǐzǐyuēyóuyěhàoyǒngguòwǒwúsuǒqǔcái闻之，喜。子曰：由也，好勇过我，无所取材。mèngwǔbówènzǐlùrénhūzǐyuebùzhīyěyòuwènzǐyuēyóu孟武伯问:子路仁乎？子曰：不知也。又问。子曰：由yěqiānshèngzhīguókěshǐzhìqífùyěbùzhīqírényěqiúyěhérú也，千乘之国，可使治其赋也；不知其仁也。求也何如？zǐyuēqiúyěqiānshìzhīyìbǎishèngzhījiākěshǐwéizhīzǎiyěbùzhī子曰：求也，千室之邑，百乘之家，可使为之宰也；不知qírényěchìyěhérúzǐyuēchìyěshùdàilìyúcháokěshǐyǔbīn其仁也。赤也何如？子曰：赤也，束带立于朝，可使与宾kèyányěbùzhīqírényě客言也；不知其仁也。zǐwèizǐgòngyuērǔyǔhuíyěshúyùduìyuēcìyěhégǎnwànghuí子谓子贡曰：汝与回也孰愈？对曰：赐也，何敢望回。huíyěwényīyǐzhīshícìyěwényīyǐzhīèrzǐyuēfúrúyě回也，闻一以知十；赐也，闻一以知二。子曰：弗如也，wúyǔrǔfúrúyě吾与汝弗如也。zǎiyǔzhòuqǐnzǐyuēxiǔmùbùkědiāoyěfèntǔzhīqiángbùkěwū宰予昼寝。子曰：朽木不可雕也；粪土之墙，不可杇yěyúyǔyǔhézhūzǐyuēshǐwúyúrényětīngqíyánérxìnqíxíng也，于予与何诛。子曰：始吾于人也，听其言而信其行；jīnwúyúrényětīngqíyánérguānqíxíngyúyǔyǔgǎishì今吾于人也，听其言而观其行，于予与改是。zǐyuēwúwèijiàngāngzhěhuòduìyuēshēnchéngzǐyuēchéngyěyùyān子曰：吾未见刚者，或对曰：申枨。子曰：枨也欲，焉dégāng得刚。zǐgòngyuēwǒbúyùrénzhījiāzhūwǒyěwúyìyùwújiāzhūrén子贡曰：我不欲人之加诸我也，吾亦欲无加诸人。zǐyuēcìyěfēiěrsuǒjíyě子曰：赐也，非尔所及也。zǐgòngyuēfūzǐzhīwénzhāngkědéérwényěfūzǐzhīyán子贡曰：夫子之文章，可得而闻也；夫子之言xìngyǔtiāndàobùkědéérwényě性与天道，不可得而闻也。zǐlùyǒuwénwèizhīnéngxíngwéikǒngyòuwén子路有闻，未之能行，唯恐有闻。zǐgòngwènyuēkǒngwénzǐhéyǐwèizhīwényězǐyuēmǐn子贡问曰：孔文子，何以谓之文也？子曰：敏érhàoxuébùchǐxiàwènshìyǐwèizhīwényě而好学，不耻下问，是以谓之文也。zǐwèizǐchǎnyǒujūnzǐzhīdàosìyānqíxíngjǐyěgōng子谓子产，有君子之道四焉：其行己也恭，qíshìshàngyějìngqíyǎngmínyěhuìqíshǐmínyěyì其事上也敬，其养民也惠，其使民也义。zǐyuēyànpíngzhòngshànyǔrénjiāojiǔérjìngzhī子曰：晏平仲，善与人交，久而敬之。zǐyuēzāngwénzhòngjūcàishānjiézǎozhuóhérúqízhìyě子曰：臧文仲居蔡，山节藻梲，何如其知也。zǐzhāngwènyuēlìngyǐnzǐwénsānshìwéilìngyǐnwúxǐsèsānyǐ子张问曰：令尹子文，三仕为令尹，无喜色，三已zhīwúyùnsèjiùlìngyǐnzhīzhèngbìyǐgàoxīnlìngyǐnhérú之，无愠色；旧令尹之政，必以告新令尹，何如？zǐyuēzhōngyǐyuērényǐhūyuēwèizhīyāndéréncuīzǐshì子曰：忠矣。曰：仁矣乎？曰：未知，焉得仁。崔子弑qíjūnchénwénzǐyǒumǎshíshèngqìérwéizhīzhìyútābāng齐君，陈文子有马十乘，弃而违之，至于他邦，zéyuēyóuwúdàfucuīzǐyěwéizhīzhīyībāngzéyòuyuē则曰：犹吾大夫崔子也。违之，之一邦，则又曰：yóuwúdàfucuīzǐyěwéizhīhérúzǐyuēqīngyǐyuērén犹吾大夫崔子也。违之，何如？子曰：清矣。曰：仁yǐhūyuēwèizhīyāndérén矣乎？曰：未知，焉得仁。jìwénzǐsānsīérhòuxíngzǐwénzhīyuēzàisīkěyǐ季文子三思而后行，子闻之，曰：再,斯可矣。zǐyuēnìngwǔzǐbāngyǒudàozézhìbāngwúdàozéyúqízhì子曰：宁武子，邦有道则智，邦无道则愚；其知kějíyěqíyúbùkějíyě可及也，其愚不可及也。zǐzàichényuēguīyúguīyúwúdǎngzhīxiǎozǐkuángjiǎn子在陈，曰：归欤归欤！吾党之小子狂简，fěiránchéngzhāngbùzhīsuǒyǐcáizhī斐然成章，不知所以裁之。zǐyuēbóyíshūqíbúniànjiùèyuànshìyòngxī子曰：伯夷、叔齐，不念旧恶，怨是用希。zǐyuēshúwèiwēishēnggāozhíhuòqǐxiānyānqǐzhūqílínér子曰：孰谓微生高直，或乞酰焉，乞诸其邻而yǔzhī与之。zǐyuēqiǎoyánlìngsèzúgōngzuǒqiūmíngchǐzhīqiūyìchǐ子曰：巧言、令色、足恭，左丘明耻之，丘亦耻zhīnìyuànéryǒuqírénzuǒqiūmíngchǐzhīqiūyìchǐzhī之；匿怨而友其人，左丘明耻之，丘亦耻之。yányuānjìlùshìzǐyuēhégèyáněrzhìzǐlùyuēyuàn颜渊、季路侍。子曰：盍各言尔志。子路曰：愿chēmǎyìqīngqiúyǔpéngyǒugòngbìzhīérwúhànyányuānyuēyuàn车马衣轻裘，与朋友共，敝之而无憾。颜渊曰：愿wúfáshànwúshīláozǐlùyuēyuànwénzǐzhīzhìzǐyuēlǎo无伐善，无施劳。子路曰：愿闻子之志。子曰：老zhěānzhīpéngyǒuxìnzhīshàozhěhuáizhī者安之，朋友信之，少者怀之。zǐyuēyǐyǐhūwúwèijiànnéngjiànqíguòérnèizìsòngzhě子曰:已矣乎!吾未见能见其过,而内自讼者yě也。zǐyuēshíshìzhīyìbìyǒuzhōngxìnrúqiūzhěyānbùrúqiū子曰：十室之邑，必有忠信如丘者焉，不如丘zhīhàoxuéyě之好学也。