搜索
中医启蒙三字经（一）序xùyīzhīshǐběnqíhuánɡ医之始，本岐黄，wǔqiānniányùdònɡliánɡ五千年，育栋梁；shàoxuéyīzhìánɡyánɡ少学医，志昂扬，zhǎnɡxuánhújìsìfānɡ长悬壶，济四方。（二）医理篇（yīlǐpiān）qìwéiyuángōngnéngqiáng气为元，功能强，Tiāndìdàohuàyīnyáng天地道，化阴阳；Shuǐyǔhuǒwēnyǔliáng水与火，温与凉，Jìngyǔdòngshēnyǔjiàng静与动，升与降。lièwǔhángwànwùgāng列五行，万物纲，Mùhuǒtǔjīnshuǐxiáng木火土，金水详；Pèiwǔsèyìngwǔfāng配五色，应五方，Guānwǔqìcháwǔzàng观五气，察五脏。zànɡfēnɡɡuānbǎojiābānɡ脏封官，保家邦，ɡānbàijiànɡxīnchēnɡwánɡ肝拜将，心称王；fèiwéixiànɡpǐɡuǎncānɡ肺为相，脾管仓，shènzuòqiánɡzuìxūcánɡ肾作强，最需藏。jīnyǔyèɡònɡyínɡyǎnɡ津与液，供营养，jīnɡhuàxuěqìdǎohánɡ精化血,气导航。shéntiáoshèzànɡānkānɡ神调摄，脏安康，nùqìshēnɡɡānshīchànɡ怒气升，肝失畅；xǐqìhuǎnxīnqiànyǎnɡ喜气缓，心欠养；bēiqìxiāofèibèiyānɡ悲气消，肺被殃；yōuqìjiépǐbúzhuànɡ忧气结，脾不壮；kǒnɡqìxiàshènnánfánɡ恐气下，肾难防。shǒuzújīnɡfēnyīnyánɡ手足经，分阴阳，chōnɡrèntiáodūdàimánɡ冲任调，督带忙。（三）诊治篇(zhěnzhìpiān)Qiúbìngyīnshǒunèishāng求病因，首内伤，Dòngqìxuèluànyīnyáng动气血，乱阴阳；Wàiliùyínyìnándǎng外六淫，疫难挡；Bùnèiwàichóngshòushāng不内外，虫兽伤。Sìzhěnfǎxìsīliáng四诊法，细思量，Wàngwéishénzīliàoxiáng望为神，资料详；Wénshēngqìwènzhèngzhuàng闻声气，问症状，ànzhōushēnqiēmàixiàng按周身，切脉象。Xuébiànzhèngmingbāgāng学辨证，明八纲，Biǎolǐdinghánrèjiǎng表里定，寒热讲；Fēnxūshílùnyīnyáng分虚实，论阴阳，Zhìgānglǐngzhìfǎnzhǎng知纲领，治反掌。Yàobǎiwèishénnóngcháng药百味，神农尝，Tōngxìngwèimíngshēnjiàng通性味，明升降。yòngbīngfǎzǔchéngfāng用兵法，组成方，Biànzhìqīngpèiwǔdāng辨治清，配伍当；Jūnchénzhǔzuòshǐliáng君臣主，佐使良，Sīgōngshǒuliáoxiàozhāng司攻守，疗效彰。Bìngyǐchéngyīzuòtáng病已成，医坐堂，Wèibìngshízuìxūfáng未病时，最需防。Shùnzìránzūnfǎzhāng顺自然，遵法章，Dézhìhuìbǎojiànkāng得智慧，保健康。（四）四季篇(sijìpian)rénzhīchūshùzhīmiáo人之初，树之苗，Yùfánmàoyǒuqízhāo欲繁茂，有其招。Tiānrényīxíngshéndào天人一，形神道，Yǎngshēnfǎsìshítiáo养生法，四时调。Chūnfēngqǐfánggǎnmào春风起，防感冒Shíyàoqīnghuǎnqùmào食要清，缓去帽；Xiàduōrèbìshǔrǎo夏多热，避暑扰，Shíxūjìngzháoqīngbáo食须净，着轻薄；Qiūfēngjìnchángrùnzào秋风劲，常润燥，Shíxǐjīnmànjiāǎo食喜津，慢加袄；Dōngduōhányīngrìzhào冬多寒，应日照，Shídāngwēnyīmiánpáo食当温，衣棉袍。（五）起居篇(qǐjūpiān)Qǐjūshìguīlǜzhǎo起居事，规律找，Sìtǐqínyǎngmòjiāo四体勤，养莫娇。Yìyǒudùliànglìláo逸有度，量力劳，Jìáoyèyìqǐzǎo忌熬夜，宜起早；Cānyīngshíbùguòbǎo餐应时，不过饱，Wǔgǔyǎnglíngshípāo五谷养，零食抛；Duōyǐnshuǐshūguǒhǎo多饮水，蔬果好，Shènyóunìtángyánshǎo慎油腻，糖盐少。Yīshìtǐsuíjìtiáo衣适体，随季调，Pínshàibèizhěnwùgāo频晒被，枕勿高；Chángjiéchǐqínxǐzǎo常洁齿，勤洗澡，Hùshuāngmùrèpàojiǎo护双目，热泡脚。Shànyùndòngàisīkǎo善运动，爱思考，Shàofányōujièjízào少烦忧，戒急躁。Qínqílèguǎngàihào琴棋乐，广爱好，Yóutiāndìlètāotāo游天地，乐陶陶。shàntiáoyǎngbìngnánrǎo善调养，病难扰；Qínxuéyèjìngshīlǎo勤学业，敬师老。（六）名医篇(míngyīpiān)Yìxiānxiánduōrénxiào忆先贤，多仁孝，Jǐshìxīnyǒngchēndào济世心，永称道。Biǎnquèyóumínkuāhǎo扁鹊游，民夸好，Nèifùérjiētōngxiǎo内妇儿，皆通晓；Hànhuàtuóshǒushùzǎo汉华佗，手术早，Chuángǔjīnjìyìgāo传古今，技艺高；Zhāngzhōngjǐngyīshènghào张仲景，医圣号，Zhùshānghánwéishībiǎo著伤寒，为师表；Tángyàowángsūnsīmiǎo唐药王，孙思邈，Zhòngyīdéjīngfāngyào重医德，精方药；Lǐshízhēnbiānběncǎo李时珍，编本草，Gāngmùqīnghòushìbǎo纲目清，后世宝。Dàyīduōnánxìbiǎo大医多，难细表，Míngrìcáiwǔbèizhǎo明日才，吾辈找。Zǎoqǐméngjiàntōngxiǎo早启蒙，渐通晓，Xuéyīlǐzhīàomiào学医理，知奥妙。Tǐqiángjiàndéxuétāo体强健，德学韬，Yángguócuìwǒzìháo扬国粹，我自豪。